Je ouders en ik hebben veel te bespreken. Als we eenmaal met een kopje thee aan tafel zitten steken zij van wal. Ik zie de spanning en zorgen in hun gezicht. School heeft gemaild dat het niet goed met jou gaat daar. Je laat druk gedrag zien en je bent lastig- tot niet aan te spreken. Ook ben je continu bezig met het opzoeken van de grenzen door dingen te doen die niet mogen.
Daarnaast heeft de zwemjuf geklaagd dat je niet luistert en een juf van de BSO heeft gebeld om te zeggen dat je ook daar erg druk bent. Je ouders weten even niet meer wat ze nu moeten doen. Boos worden of juist goed gedrag belonen? Ze zitten even met hun handen in het haar. Ze maken zich zorgen om jou en voelen zich onzeker binnen hun rol als ouder.
Op school laat je volgens juf niet zien wat je kunt. In dit geval kwam dat o.a. tot uiting omdat je een werkje volgens vaste stapjes moest maken en verven. In plaats van je aan de opdracht te houden, was je vooral aan de slag gegaan met het schilderen van de ezel en had je voor de zekerheid ook nog maar een stukje vloer meegepakt.
Je bent samen met drie jongetjes de oudste van de kleuterklas. Jullie hebben veel lol en doen ondeugende dingen waarbij jullie elkaar versterken. Je had bijvoorbeeld speelgoed over het hek gegooid; dat was niet de bedoeling!
Tijdens de zwemles leek het net of er teveel water in je oren zat (en misschien was dat ook wel zo). De juf moest in elk geval erg haar best doen om je te bereiken. En zelfs al had je haar gehoord, lukte het je niet om je aan de opdracht te houden. Je zwom dus op je rug terwijl je op je buik zou moeten zwemmen enz. Bij de BSO ging het ook vooral om druk gedrag.
Thuis zien je ouders ook dat je druk bent. Ze omschrijven je als een soort ongeleid projectiel. Het kost ze veel energie om iets gedaan te krijgen bij je. En jullie hebben regelmatig aanvaringen.
Voor HG&SW kinderen kan deze tijd (eind november) met alle feestjes, behoorlijk intensief zijn. Hun emmertjes lopen vol doordat zij zo enorm veel oppikken. En er valt in deze tijd nog extra veel op te pikken natuurlijk. Denk maar aan Sint-Maarten of de komst van de sint. Alle stress om de pakjesboot en de het zoekraken van de kadootjes. Rommelpiet die de klas overhoop haalt of het onthalen van de goedheiligman in de aula met alle klassen bij elkaar. De sint heeft zijn hielen nog niet gelicht en het instuderen van de kerstliedjes begint alweer op school. Het kerstdiner (wie maakt wat? Zit ik wel naast mijn vriendje en lust ik alles wel?) en andere leuke kerstactiviteiten komen er weer aan.
Naast dat zij heel veel oppikken en informatie ongefilterd binnenkrijgen, verwerken zij deze informatie ook dieper. Hierdoor hebben zij langer de tijd nodig om dingen te verwerken, alles weer te laten bezinken en een plekje te geven.
En die extra verwerkingstijd is vaak precies het probleem. Tijd is namelijk iets wat we te weinig hebben. Onze drukke levens zijn vaak van activiteiten aan elkaar gehaakt. De kinderen moeten mee in het ritme van hun hardwerkende ouders. Veelal ligt dit ritme hoog en staat er veel op het programma. Het natuurlijke ritme van de kinderen ligt stiekem eigenlijk vele malen lager en dan ontbreekt al snel de nodige verwerkingstijd die zo hard nodig is.
Als we de week in kaart brengen, komen we erachter dat er maar weinig tijd voor lummelen/ rust/ niets/ ontspanning te vinden is. Dat er veel momenten zijn waarop dingen moeten en dat er weinig ruimte is voor spontaniteit of creativiteit. Best lastig als het ene na het andere leuke idee in je hoofd opplopt!
Alle festiviteiten met de feestdagen met daaromheen school, BSO, sport, zwemles is best pittig voor HG&SW kinderen. Er is vaak weinig oog voor wat dit alles met het kind doet omdat het allemaal leuk en gezellig zou moeten zijn. Helaas is het genieten voor deze kinderen vaak ver te zoeken. Er zijn al snel veel prikkels en harde geluiden en er móet veel. Soms even niets moeten en lekker bijtanken is zo fijn. Een pyjamadag wordt dan ook zwaar onderschat. Ook voor de hardwerkende ouders best eens lekker ;-).
Wat het extra lastig maakt, is dat een groot gedeelte van deze kinderen niet hangerig of dreinerig wordt, maar juist steeds drukker gedrag laten zien. Zich als een clown gaan gedragen en lastig te bereiken zijn. Dit komt doordat er nog meer prikkels bij het kind binnenkomen dan normaliter al het geval is. Hierdoor raakt hun systeem in een soort 'hyper' modus. Door deze overload komt het niet meer echt tot rust en stapelt alles steeds meer op. Het gedrag dat zij laten zien (druk), komt dus niet overeen met de behoefte die eronder zit (rust). Deze behoefte wordt dan ook snel over het hoofd gezien. In plaats van aan deze behoefte tegemoet te komen, wordt de druk vaak juist nog extra opgevoerd om toch vooral mee te lopen in de pas.
Een gevolg van alle drukte in hun hoofd en hun lijfje is chaos. Concentreren wordt hierdoor steeds moeilijker en het oppikken, onthouden en uitvoeren van instructies wordt bijna een onmogelijke opgave.
Het gedrag dat het kind laat zien; erg druk, niet meer stil kunnen zitten, niet luisteren, snel boos, Instructies niet opvolgen, roepen bij de buitenwereld een reactie op. Het lijkt alsof het kind expres niet wil luisteren. De omgeving reageert bijvoorbeeld boos, teleurgesteld of geïrriteerd. Maar het lúkt het kind gewoonweg niet meer. Het kind ervaart hier stress van, wat weer bovenop de stapel terecht komt. Hij voelt nog meer spanning, laat nog drukker gedrag zien en zo kom je gemakkelijk in een vicieuze cirkel terecht.
In dit geval komt er nog bij dat dit kindje een zeer sterke wil heeft. (in termen van de innerlijke familie een sterk innerlijk jongetje; lees hier meer.)
Dit betekent dat dit kind naast dat het erg gevoelig is, ook een grote leef- en leerhonger heeft. Het is erg nieuwsgierig, wil ontdekken en uitten. Het heeft tegenstrijdige behoeften. Van de ene kant veel behoefte aan rust en voorspelbaarheid en van de andere kant heeft het ook juist veel uitdaging nodig en mogelijkheden tot ontlading/ bewegen.
“Moe?” Zegt je moeder verbaasd. “Die was nog niet bij mij opgekomen”. Ik leg haar het bovenstaande uit. Dan zie ik dat je ouders beter begrijpen wat er bij jou van binnen gebeurd. Dat je eigenlijk continu in een staat van overprikkeling zit. We brengen jouw week in kaart en komen erachter dat het best een drukbezet programma is met weinig tijd om te lummelen of even lol te trappen met je ouders. Zij komen laat thuis uit hun werk, moeten dan koken. Daarna eten, wat ook moeizaam gaat want daar doe je lang over en daarna is het gelijk bedtijd. Het is racen tegen de klok om je op tijd in bed te krijgen. Je slaap heb je dan ook dik nodig. Soms moeten je ouders je zelfs wakker maken.
Je ouders kijken of er een aantal dingen uit je volle programma geschrapt kunnen worden de aankomende periode. Rust om te lummelen en te verwerken. Je systeem weer tot rust brengen. Dat gaat lukken.
We maken een lijst met zaken waar je van ont- en oplaadt. Twee verschillende dingen die beiden nodig zijn. Waar wordt je altijd enthousiast van? Waar moet je altijd bij lachen? Wat stel je zelf vaak voor? Wanneer ben je helemaal ontspannen of in je eigen wereldje? Wat vindt je lekker om te doen?
Zo'n lijstje is handig. Nu hebben zij dit helder voor zichzelf op het moment dat ze het nodig hebben. Ze kunnen dan direct handelen en hoeven hier op dit moment niet meer over na te denken. (Denken lukt ook bij ouders niet meer zo goed als de spanning oploopt, zie mijn blog over het reptielenbrein). Op deze lijst zetten we lekker veel oefeningen waar je je lichaam voor nodig hebt. Stoeien, ravotten in het bos of op het strand, masseren, yogaoefeningen die je samen met je ouders kunt doen. Douchen vind je fijn, maar ook lekker met de lego, of kleuren of de strijkkralen.
Je ouders vroegen zich af hoe zo’n rustdag thuis er dan praktisch ongeveer uit zou moeten zien. Thuis tot rust komen betekent niet persé de hele dag niets doen. Het gaat erom dat je even niet teveel prikkels om je heen hebt, niet teveel moet. Dat je lijf en je koppie weer tot rust kan komen door even in je eigen ritme buiten te zijn, of een kunstwerk te maken hoe jij het in je hoofd hebt. Kortom ruimte voor jouw leuke spontane en creatieve ideeën.
Op zo'n dag is het belangrijk om activiteiten van in- en ontspanning elkaar steeds af wisselen. Dus activiteiten die concentratie kosten afwisselen met even lol trappen. Of wanneer je even een poosje lekker heb gelegen of stil gezeten weer afwisselen met beweging en fysieke inspanning. Als voorbeeld; eerst lekker buiten in het bos ravotten, dan thuis even lekker chillen op de bank met een boekje, dan spelen met de lego waar je ook weer lekker creatief mee bezig bent. Daarna is het tijd om weer te bewegen. Lekker op de trampoline, tikkertje of een rondje fietsen. Dan weer iets waar je lekker creatief mee kunt zijn, kleuren of kleien enz.
We maken ook een lijst met signalen waaraan je ouders kunnen zien wanneer de spanning bij jou oploopt. Welk gedrag laat je dan zien? Hoe praat je dan, hoe beweeg je je, waar heb je zin in? Maar ook wat laat je zien als je je verveelt.
Doordat jouw behoeften zo tegenstrijdig zijn is het belangrijk dat je ouders deze signalen gaan herkennen. Hierdoor is het makkelijker voor hen om jou gedrag te kunnen plaatsen en te kunnen inschatten wat je nodig hebt. Zij kunnen jou op dat moment dan iets aanbieden wat jou helpt. Hierdoor lopen de spanningen niet zo op. Dat is voor iedereen veel fijner.
Je ouders gaan hiermee aan de slag. Het geeft ze rust dat ze nu beter begrijpen waar jouw gedrag vandaan komt. Dit geeft ze ook meteen richting aan hoe zij hierop kunnen en willen reageren. Dat voelt goed en geeft weer vertrouwen. Ze gaan kijken hoe ze je programma kunnen aanpassen en daarnaast plannen ze de weekenden voorlopig even zoveel als mogelijk leeg. Rust in de tent!
Je ouders herkennen ook wat ik uitleg over jouw sterke wil (het sterke innerlijk jongetje). En het lijkt er inderdaad op dat je een beetje bent afgehaakt. Dat je niet voldoende uitdaging vindt en hiernaar op zoek lijkt te zijn. Zij hebben hier contact over opgenomen met jouw juf. In het nieuwe jaar heb ik een afspraak met haar om eens te kijken wat je op school laat zien en wat er mogelijk is. We gaan samen op zoek naar dat waar jouw vuur weer van gaat branden. Want juist dat vuur in combinatie met jouw gevoeligheid is zo prachtig mooi aan jou!!
